Το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης είναι το δεύτερο πολυθεματικό Μουσείο και ταυτόχρονα ένας πολιτιστικός φορέας που ιδρύθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1997, από μία ομάδα εκπαιδευτικών, πανεπιστημιακών, μουσειολόγων και ανθρώπων του πολιτισμού που πίστευαν στον εθελοντισμό, με αγάπη για τα παιδιά και θέληση προσφοράς στα κοινά. (Μη κερδοσκοπικό Σωματείο, Ν.Π.Ι.Δ. Αρ. Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης 19.972/97)
Σχεδιάζει, μελετά και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα. Οργανώνει επετειακές και θεματικές εκδηλώσεις βασισμένες στη μουσειακή εκπαίδευ ση, παρουσιάζει παιδικά βιβλία και τους συγγραφείς τους. Συνεργάζεται με άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα σε Μουσεία, Δήμους, Νοσοκομεία και Συλλόγους Α.Μ.Ε.Α. Εκπαιδεύει εθελοντές και διοργανώνει σεμινάρια εκπαιδευτικών.
Στόχοι
Το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, έxoντας σκοπό να προσφέρει μία εναλλακτική πρόταση στο χώρο της εκπαίδευσης – ψυχαγωγίας, δημιούργησε ένα Μουσείο πολυχώρο που προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον και τα κίνητρα στα παιδιά να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά μουσειακά προγράμματα και δημιουργικά εργαστήρια, με σκοπό την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, την καλλιέργεια των ικανοτήτων, την αύξηση των γνώσεων, την ευαισθητοποίηση στην διαφορετικότητα.
Κεντρικό σημείο της φιλοσοφίας του Μουσείου είναι η πεποίθηση, ότι τα πραγματικά αντικείμενα, οι άμεσες εμπειρίες και η ψυχαγωγία ενισχύουν την διαδικασία της μάθησης. Λειτουργεί σαν εργαστήρι που ενεργοποιεί, υποστηρίζει, εμπνέει, δυναμώνει και διευρύνει τη γνώση και τη φαντασία.
Απευθύνεται κυρίως σε παιδιά 4 έως 12 ετών και ο τρόπος προσέγγισης του προσαρμόζεται κάθε φορά στην ηλικία του κοινού του. Στα παιδιά 4 έως 6 ετών απευθύνεται με βιωματικές εμπειρίες, ενώ στα παιδιά 7 έως 12 ετών με θέματα κλιμακούμενου επιπέδου δυσκολίας και έρευνας και τα προτρέπει να δημιουργήσουν τις δικές τους συλλογές αλλά και να τις παρουσιάσουν στο χώρο του Μουσείου.
Μόνιμη Συλλογή:
- Η θαυμαστή ιστορία της κούκλας
Η ιστορία του πιο διαχρονικού παιχνιδιού. Από την αρχαία πλαγγόνα, στο μέλλον.
Αυθεντικές κούκλες και αντίγραφα από την ιστορία του πιο ταξιδεμένου παιχνιδιού, μέσα στο χρόνο. Σπάνιες κούκλες συμπληρώνουν την αφήγηση που αντανακλά την ιστορία του παιδιού, σε κάθε κοινωνία και εποχή.
Σε αυτή την συλλογή μπορεί κάποιος να βρει, κούκλες από παπιέ μασέ, πορσελάνη, μπισκουί, σελιλόιντ και πλαστικό και να παρατηρήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Οι μαριονέτες και οι κούκλες με παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές αλλά και χαρακτηριστικές κούκλες από χώρες της Ευρώπης και του κόσμου, τονίζουν την σημασία της διεθνούς γλώσσας αυτού του παιχνιδιού. Σημαντικά εκθέματα, είναι οι κούκλες από τις δεκαετίες του ‘20, έως τις πρώτες πλαστικές.
Με αφορμή την πλούσια αυτή συλλογή μας, σχεδιάζονται και υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα που την αξιοποιούν.
- Μια τάξη από τα χρόνια τα παλιά
Μια παλιά σχολική αίθουσα, γεμάτη μνήμες και ευκαιρίες εξερεύνησης.
Η παλιά σχολική αίθουσα της δεκαετίας του ‘40 και έπειτα, παίρνει μορφή παρουσιάζοντας το σχολικό περιβάλλον, το εκπαιδευτικό υλικό και τα στοιχεία της σχολικής ζωής των παιδιών μια άλλης εποχής.
Στην έκθεση μπορεί κανείς να παρατηρήσει έγγραφα, σχολικά και διδακτικά βιβλία, όπως και την γραφομηχανή του καθηγητή. Οι αυθεντικές πλάκες και οι κονδυλοφόροι, οι σάκες και οι ποδιές των μαθητριών, καθώς και άλλα αντικείμενα των μαθητών και των μαθημάτων του παλιού σχολείου, συμπληρώνουν το αφήγημα της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Σημαντικά εκθέματα αποτελούν τα σχολικά θρανία που παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά, οι σπάνιοι χάρτες και οι εκπαιδευτικές καρτέλες. Το σύνολο των αντικειμένων προέρχεται αποκλειστικά από δωρεές σχολικών μονάδων, εκπαιδευτικών και ιδιωτών, με σημαντική δωρεά, αυτή της προσωπικής συλλογής του συνταξιούχου δημοδιδασκάλου Ανάφης Κυκλάδων, κ. Νικόλαου Λαδικού.
Το διαδραστικό έκθεμα της παλιάς σχολικής τάξης, αποτελεί ένα σκηνικό μνήμης και νοσταλγίας για τους μεγαλύτερους επισκέπτες και παράλληλα ένα συναρπαστικό μέρος εξερεύνησης για τους μικρότερους. Στα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα του ΠΜΘ, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να καθίσουν στα θρανία και να γνωρίσουν μέσα από βιωματικά παιχνίδια την ζωή ενός μαθητή, μιας άλλης εποχής.
- Μαγικό τσίγκινο παιχνίδι
Η μαγεία του παιχνιδιού με τσίγκινα και επιτραπέζια παιχνίδια.
Τα τσίγκινα και κουρδιστά παιχνίδια της συλλογής μας, συνυπάρχουν σε ένα κοινό μουσειακό αφήγημα με τα παραδοσιακά ατομικά και ομαδικά παιχνίδια της αυλής (Πίνακας του Μπρέγκελ 1550), καθώς και με διαχρονικά επιτραπέζια.
Κάθε αντικείμενο αυτής της ενότητας, επιβεβαιώνει την πεποίθηση πως “τα πάντα μπορούν να γίνουν παιχνίδι”. Πρώιμα τσίγκινα παιχνίδια φτιαγμένα από κονσέρβες και πιο σύγχρονα, συρόμενα και κουρδιστά με μηχανισμό κλειδιού. Μπορεί κανείς να παρατηρήσει σπάνια τσίγκινα αυτοκινητάκια, πεταλούδες, καραβάκια κ.α. κατασκευασμένα από βιοτέχνες, βαμμένα με έντονα χρώματα, πολλές φορές στο χέρι και στολισμένα με διακοσμητικά μοτίβα.
Σημαντικά αντικείμενα της συλλογής, ο σιδερένιος καραγκιοζάκος του Μεσοπολέμου από τη Ρηνανία που χορεύει, το ζωγραφισμένο αεροπλάνο με πρόσωπο του καλλιτέχνη Διαμαντή Αϊδίνη και αυθεντικά παιχνίδια από ελληνικά και ευρωπαϊκά εργαστήρια. Η συλλογή τσίγκινων παιχνιδιών του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης ξεκίνησε με την δωρεά παιχνιδιών από την προσωπική συλλογή του τέως Δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Γιάννη Μπουτάρη και εμπλουτίζεται συνεχώς με δωρεές ιδιωτών.
- Παιδική Βιβλιοθήκη
Ένα βιβλίο πολλοί κόσμοι, χιλιάδες εικόνες
Η βιβλιοθήκη του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει τεκμήρια παιδικής λογοτεχνίας, ιστορικών εκδόσεων και άλλων βιβλίων που αποτελούν μέρος της σχολικής και της εξωσχολικής ζωής των παιδιών από το 1920 έως σήμερα.
Διδακτικά βιβλία, αλφαβητάρια, παιδικές εγκυκλοπαίδειες και περιοδικά, διατηρούνται στην συλλογή του μουσείου. Λογοτεχνικά βιβλία με πολυτονικό σύστημα αλλά και πιο σύγχρονα αναγνώσματα, βρίσκονται στην διάθεση των επισκεπτών για ανάγνωση. Σημαντικό μέρος της συλλογής αποτελούν τα σύγχρονα (2018-2020) παιδικά και εφηβικά, παραμύθια, μυθιστορήματα και γνωστικά βιβλία, που δώρισε το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ) – Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΠΜΘ συμβουλεύονται και αξιοποιούν την πλούσια βιβλιοθήκη του μουσείου, ως μέρος του προγράμματος αλλά και προτείνοντας βιβλία στους γονείς και τα παιδιά που το επισκέπτονται.
