>
Το Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας εδρεύει στην Αεροπορική Βάση Δεκέλειας στο Τατόι και περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα συλλογή από αεροπορικά εκθέματα.
Αποστολή
Η αποστολή του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, διαφύλαξη και η έκθεση των κειμηλίων της Αεροπορίας, η μελέτη και η τεκμηρίωση της Ιστορίας, η προβολή των ιερών αγώνων και της Αεροπορικής Ιδέας ανά τους αιώνες.
Από τη φύση της αποστολής του το Μ/ΠΑ είναι ταυτόχρονα αεροπορικό, στρατιωτικό και τεχνολογικό μουσείο. Σύμφωνα με την ταξινόμηση του Διεθνούς Συμβουλίου για τα Μουσεία (ΙCOM), τo M/ΠΑ ανήκει στην κατηγορία των ιστορικών – τεχνολογικών μουσείων που εξετάζουν και εκθέτουν μια συγκεκριμένη ανθρώπινη δραστηριότητα σε όλες τις εκφάνσεις. Στην περίπτωσή μας η δραστηριότητα αυτή είναι η πολεμική Αεροπορία και η ιστορία της.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι η ανακατασκευή ιστορικών αεροσκαφών και η οργάνωση εξειδικευμένων τεχνολογικών μουσείων, είναι πεδία στα οποία δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία στην Ελλάδα. Ελάχιστοι από το προσωπικό του Μουσείου, κατά το πρώτο διάστημα λειτουργίας του είχαν υποπτευθεί το εύρος την ποικιλία και την δυσκολία των εγχειρημάτων τα οποία ένα αεροπορικό μουσείο πρέπει να αντιμετωπίσει. Τελικά πολλές από τις δραστηριότητες με τις οποίες ασχολήθηκε το Μουσείο ήταν κυριολεκτικά πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα.
Τελικός στόχος του Μ/ΠΑ είναι να δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης για μεγάλο αριθμό επισκεπτών οι οποίοι μάλιστα θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στις δραστηριότητές του Μουσείου, όπως συνηθίζεται σε αντίστοιχα σύγχρονα μουσεία του εξωτερικού.
Το Μ/ΠΑ ενθαρρύνει την επίσκεψη στους χώρους του, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά η οποία μπορεί να έρθει σε μια συναρπαστική πρώτη επαφή με τον χώρο της αεροπορικής τεχνολογίας. Αλλά και οι μεγαλύτεροι θα εντυπωσιαστούν παρακολουθώντας τις εργασίες αποκατάστασης πάνω στα μουσειακά αεροπλάνα, οχήματα και το άλλο υλικό, εργασίες που απαιτούν ένα πρωτοφανή συνδυασμό γνώσεων και τεχνικών δεξιοτήτων.
Ιστορικό
Το 1986 συγκροτήθηκε από το ΓΕΑ Γραφείο Οργάνωσης Πολεμικού Μουσείου ΠΑ (Γ.Ο.ΠΟΜ/ΠΑ). Το 1988 το γραφείο αυτό εντάχθηκε στη νεοσύστατη Υπηρεσία Ιστορίας Αεροπορίας και είχε αποστολή τη σταδιακή συγκέντρωση υλικού για τη δημιουργία της συλλογής ενός μελλοντικού Αεροπορικού Μουσείου.
Το 1990 ιδρύθηκε γραφείο ίδρυσης Μουσείου ως τμήμα του ΓΕΑ/Α5 με στόχους τη συνέχιση, υπό την εποπτεία του ΓΕΑ, της συγκέντρωσης του μουσειακού υλικού καθώς και την εξεύρεση του καταλληλότερου φορέα υλοποίησης του Μουσείου. Εξετάστηκαν διάφορες πιθανές περιπτώσεις, τα οργανογράμματα ελληνικών και ξένων μουσείων και προτιμήθηκε τελικά η ίδρυση στρατιωτικής μονάδας.
Τον Ιούλιο του 1992 με απόφαση του ΑΑΣ (Ανωτάτου Αεροπορικού Συμβουλίου) συγκροτήθηκε το Μ/ΠΑ επίσημα ως μονάδα της Αεροπορίας ισότιμη με Σμηναρχία Μάχης, με διοικητική υπαγωγή στο ΓΕΑ και έδρα την Αεροπορική Βάση Δεκέλειας.
Τον Αύγουστο του 2000 με απόφαση του ΑΑΣ (Ανωτάτου Αεροπορικού Συμβουλίου) τροποποιήθηκε ο κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας του Μουσείου και καθορίστηκε η υπαγωγή του από το ΓΕΑ στη ΔΑΕ (Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης).
Τον Ιούλιο του 2004 με απόφαση του ΑΑΣ καθορίστηκε η υπαγωγή του Μουσείου στο ΓΕΑ.
Τον Οκτώβριο του 2006 το Μουσείο της ΠΑ υπήχθη στη ΔΑΕ.
Από το Σεπτέμβριο του 2015 το Μουσείο υπάγεται στην 123ΣΤΕ.
Τομείς Ενδιαφέροντος
Εχουν τεθεί οι βάσεις για τη δημιουργία τμήματος έρευνας και πραγματολογικών στοιχείων. Έχει συγκεντρωθεί όλη η υπάρχουσα ελληνική αεροπορική βιβλιογραφία και μέρος της αντίστοιχης ξενόγλωσσης.Ένας από τους πολλούς τομείς στους οποίους το Μ/ΠΑ υπήρξε πρωτοπόρο είναι η ανέλκυση συντριμμιών α/φών του Β΄ Π.Π. Η δραστηριότητα αυτή, η οποία στο εξωτερικό είναι πολύ διαδεδομένη και γνωστή με τον όρο Aviation Archeology (Αεροπορική Αρχαιολογία), διενεργείται τόσο από Μουσείου όσο και από ιδιωτικούς φορείς.
Μικτή ομάδα απαρτιζόμενη από προσωπικό του Μ/ΠΑ και την ειδική ομάδα βατραχανθρώπων της Αεροπορίας (ΜΑΚ/ΚΟΣΥΘΕ), ανέλκυσαν τον Μάιο του 93 τα υπολείμματα ενός βρετανικού βομβαρδιστικού Blenheim Mk.I από τη λίμνη της Μικρής Πρέσπας. Ωστόσο το πιο ολοκληρωμένο σχετικό εγχείρημα (οργανωμένο από τους ίδιους φορείς) ήταν η θεαματική ανέλκυση ενός βρετανικού Blenheim Mk.IV F, που καταρρίφθηκε πριν την Μάχη της Κρήτης, από τα ανοιχτά του Ρεθύμνου τον Ιούλιο του 1996.
Μία άλλη πολύ αξιόλογη πρωτοβουλία αποτελεί η δημιουργία συλλογής τροχοφόρων οχημάτων μουσειακού χαρακτήρα. Το πιο ενδιαφέρον έκθεμα αυτής της συλλογής αποτελεί ένα σπάνιο νοσοκομειακό όχημα Dodge του Β΄ Π.Π., το οποίο ύστερα από επίπονη ανακατασκευή έχει πάρει τη μορφή που είχαν τα οχήματα της Αεροπορίας τη δεκαετία του ΄50.
Το νοσοκομειακό πλαισιώνεται από ένα Willys Jeep (τζιπ) και μία μοτοσικλέτα Νorton που χρησιμοποιήθηκε παλιά από την Αερονομία, ένα όχημα Dodge μεταφοράς βομβών καθώς και ένα επίσης όχημα Dodge μεταφοράς προσωπικού. Υπάρχουν επίσης ένα τεθωρακισμένο Μ8, ένα επιτελικό Scout, ένα πυροσβεστικό Unimog και ένας γαλλικής κατασκευής τράκτορας.
Προοπτικές
Στο πρόγραμμα του Μουσείου για το άμεσο μέλλον περιλαμβάνονται οι στόχοι:
- Ολοκλήρωση της συγκέντρωσης όλων των α/φων της ΠΑ που παρουσιάζουν μουσειακό ενδιαφέρον. Εξετάζεται η πιθανότητα δημιουργίας αποθέματος από συγκεκριμένους τύπους ιστορικής αξίας, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για ανταλλαγές και έτσι μπορούν να αποκτηθούν α/φη ή άλλα εκθέματα που σε εμάς δεν έχουν διασωθεί.
- Αύξηση της Αεροπορικής Συλλογής και με αεροπλάνα που δεν χρησιμοποιήθηκαν από τη Πολεμική Αεροπορία αλλά διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη παγκόσμια Αεροναυτική Ιστορία.
- Εμπλουτισμός των συλλογών Αεροπορικής Αρχαιολογίας και οχημάτων με περισσότερα εκθέματα. Εκθέματα αυτού του είδους μαγνητίζουν το ενδιαφέρον και τη φαντασία των επισκεπτών και καθιστούν το Μουσείο ενδιαφέρον για ευρύτερο κύκλο κοινού.
- Συνεχίζεται η προσπάθεια για την ανεύρεση υλικών που θα αποτελέσουν τα μελλοντικά εκθέματα του Μουσείου. Αναζητείται φωτογραφικό υλικό κάθε είδους, τεχνικά εγχειρίδια, αεροναυτικά κειμήλια και αναμνηστικά, στολές προσωπικού όλων των βαθμών και ειδικοτήτων, κλπ.
- Δημιουργία αιθουσών με θεματικές ενότητες εξοπλισμού που χρησιμοποιήθηκε από την ΠΑ, όπως ηλεκτρονικές συσκευές αεροσκαφών και εδάφους, οπλισμού, στολών, αεροκινητήρων, κ.ά.
