Το Μουσείο Γρηγορίου Ξενόπουλου στεγάζεται στην οδό Γαήτα (στην ιστορική συνοικία της Φανερωμένης) και περιέχει προσωπικά είδη του συγγραφέα, χειρόγραφά του, εκδόσεις των έργων του, τεύχη του περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων», διάφορα βιβλία, φυλλάδια, έντυπα, φωτογραφικό υλικό κλπ.
Επίσης, στα εκθέματα του περιλαμβάνονται αντικείμενα, έπιπλα, και σκεύη από το σπίτι της οικογένειας Ξενoπούλου, καθώς και διάφορα είδη σχετικά με την κόρη του συγγραφέα, Ευθαλία Ξενοπούλου-Νάτσιου και το σύζυγό της, Χριστόφορο Νάτσιο, γλύπτη.
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ήταν ζακυνθινής καταγωγής από τον πατέρα του και φαναριώτικης από την μητέρα του ο οποίος γεννήθηκε το 1867 στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Το 1868 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ζάκυνθο όπου ο Ξενόπουλος φοίτησε στο δημοτικό και γυμνάσιο. Από τα μαθητικά του χρόνια έδειξε ενδιαφέρον για την λογοτεχνία και έγινε συνδρομητής στον περιοδικό « Διάπλασις των Παίδων». Το 1883 γράφτηκε στη Φυσικομαθηματική σχολή της Αθήνας από την οποία δεν πήρε πτυχίο επειδή προτίμησε να ασχοληθεί με την λογοτεχνία και την κριτική.
Το 1885 ανέλαβε συντάκτης της σοσιαλιστικής εφημερίδας «Άρδην». Στην Αθήνα εγκαταστάθηκε οριστικά το 1892 και άρχισε συνεργασίες με περιοδικά και εφημερίδες δημοσιεύοντας κριτικά άρθρα, διηγήματα και μυθιστορήματα σε συνέχειες. Από το 1896 και για περίπου 50 χρόνια υπήρξε αρχισυντάκτης και αργότερα διευθυντής στο περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων» ενώ ήταν και ιδρυτής του περιοδικού «Νέα Εστία».
Έγραψε πολλά διηγήματα, μυθιστορήματα και αξιόλογα θεατρικά έργα. Μεγάλη είναι επίσης και η προσφορά του στην παιδική λογοτεχνία με τα θεατρικά του έργα για παιδιά και τις αθηναϊκές επιστολές του, που δημοσίευσε στη « Διάπλαση των Παίδων» με το ψευδώνυμο Φαίδων.
Τις επιστολές τις χαρακτήριζε ο ίδιος «παιδικά χρονογραφήματα» και είχαν εκπαιδευτικό και διδακτικό χαρακτήρα. Το 1923 ο συγγραφέας κέρδισε το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και το 1931 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1944 με τις ταραχές των Δεκεμβριανών, ανατινάχτηκε από άγνωστους το σπίτι του, στο οποίο είχε ζήσει ένα μεγάλο διάστημα της ζωής του και κάηκε η βιβλιοθήκη και το αρχείο του.
Αυτό ήταν μεγάλο χτύπημα για τον συγγραφέα, ο οποίος αντιμετώπιζε τότε οικονομικά προβλήματα και είχε κακή υγεία. Πέθανε στην Αθήνα το 1951.
