Η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης, αποτελεί το πρώτο παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης εκτός Αθηνών. Ιδρύθηκε το 1982 με δωρεά του νεοκλασικού κτιρίου και της συλλογής του Ιωάννη Κουμάνταρου από τα παιδιά του, Ντόλυ Γουλανδρή και Γεώργιο Κουμάνταρο.
Στο ισόγειο του κτιρίου παρουσιάζεται η συλλογή Ι. Κουμάνταρου, που αποτελείται από έργα ευρωπαίων ζωγράφων με ποικίλα θέματα από τον 16ο ως τον 19ο αιώνα.
Ο πρώτος όροφος της Πινακοθήκης ανακαινίστηκε πλήρως το 2018 και δημιουργήθηκε μια νέα μόνιμη έκθεση από έργα της Εθνικής Πινακοθήκης. Σε αυτήν παρουσιάζεται ένα συνοπτικό διάγραµµα της ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης, που σχεδιάστηκε µε γνώμονα τις κυριότερες καλλιτεχνικές τάσεις και τα σημαντικότερα θέματα που αναπτύχθηκαν από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του ελληνικού κράτους μέχρι τις µέρες µας.
Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει εβδομήντα δύο έργα, ζωγραφικά (70) και γλυπτά (12), σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών. Η θεματογραφία περιλαμβάνει ιστορική ζωγραφική, πορτρέτο, αρχαιότητα, ηθογραφία, συμβολισμό, υπαιθρισμό, προβληματισμούς γύρω από το ελληνικό φως και την ελληνικότητα, αφαιρετική και αφηρημένη τέχνη
