>
Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το έτος 2001, σε παλαιά εμπορική στοά που ανήκει στην Ισραηλιτική Κοινότητα και ανακαινίσθηκε από τον ΟΠΠ Θεσσαλονίκη 97.
Σκοπός του είναι η συγκέντρωση των τεκμηρίων και κειμηλίων που δεν καταστράφηκαν στο Ολοκαύτωμα, η διατήρηση της μνήμης των θυμάτων και η έρευνα για την υπερδισχιλιετή παρουσία των εβραίων στη Θεσσαλονίκη.
Στο σύντομο χρόνο λειτουργίας του έχει σχηματίσει συλλογές με επιτύμβιες πλάκες από το κατεστραμμένο Ισραηλιτικό Νεκροταφείο, οικοδομικά μέλη από συναγωγές που κατεδαφίστηκαν από τις γερμανικές αρχές κατοχής, θρησκευτικά αντικείμενα, παλαιά και σπάνια βιβλία στην εβραϊκή γλώσσα, οικογενειακά κειμήλια, κετουμπότ, δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα σχετικά με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιωτικές επιστολές, ενδυμασίες, υφάσματα, τραπεζομάντιλα, βιβλία καθώς και βιβλιάρια τραπεζικών καταθέσεων (ως το 1940).
Επίσης, το μουσείο διατηρεί τη μοναδική υφιστάμενη συλλογή προπολεμικών οικογενειακών και σχολικών φωτογραφιών, σχηματισμένη από δωρεές που συνεχίζονται και διαθέτει τη σημαντικότερη συλλογή επιχειρηματικών τεκμηρίων από τη Θεσσαλονίκη.
Στον πρώτο όροφο εκτίθεται η ιστορία της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη από την ίδρυση της μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ στον ίδιο όροφο, παρουσιάζεται και η θρησκευτική, καθημερινή και οικονομική ζωή των Εβραίων της πόλης. Ένας ειδικός εκθεσιακός χώρος αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα, όπως επηρέασε την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης στο σύνολο της. Αξιόλογη είναι η μεγάλη ψηφιακή συλλογή τεκμηρίων σχετικά με την επιχειρηματικότητα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης
Το κτίριο του μουσείου ανεγέρθηκε το 1904 και ανήκει στην εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης . Είναι ένα από τα λίγα οικοδομήματα του κέντρου της πόλης που επιβίωσαν από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 και τις διαδικασίες ανοικοδόμησης που επακολούθησαν. Ήταν μία από τις τυπικές εμπορικές στοές που χτίστηκαν από το 1880 ως το 1910 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για να στεγάσουν νέες επιχειρηματικές λειτουργίες. Στο κτίριο αυτό, στεγάστηκαν κατά καιρούς η Τράπεζα Αθηνών (1906-1925) και η εφημερίδα L’Independent , η οποία εκδιδόταν στη Θεσσαλονίκη από το 1909 ως το 1941. Για τη διασκευή του κτιρίου σε μουσείο απαιτήθηκαν εκτεταμένες εργασίες, τις οποίες χρηματοδότησε ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη 1997». Επίσης, συνέδραμε και το Υπουργείο Πολιτισμού. Για τη λειτουργία του μουσείου συνέβαλαν πολλοί δωρητές, οικογένειες και επιχειρήσεις, τα ονόματα των οποίων είναι καταγεγραμμένα σε επιγραφή αναρτημένη στην είσοδο του κτιρίου.
Τμήματα του Μουσείου
- Ισόγειο: Το παλαιό εβραϊκό νεκροταφείο
- Ισόγειο: Συνοικίες, συναγωγές
- Σκάλα: Επαύλεις
- Αριστερός διάδρομος: Αρχαιότητα – Βυζάντιο
- Αριστερός διάδρομος: Οθωμανική περίοδος
- Αριστερός διάδρομος: Εικοστός αιώνας
- Δεξιός διάδρομος: Φιλανθρωπικά ιδρύματα
- Δεξιός διάδρομος: Προσωπικότητες
- Πρώτο δωμάτιο: Οικονομία
- Πρώτο δωμάτιο: Τυπογραφία
- Πρώτο δωμάτιο: Σιωνισμός παιδεία
- Δεύτερο δωμάτιο: Γραφές μυστικισμός
- Δεύτερο δωμάτιο: Θρησκεία
- Τρίτο δωμάτιο: Γάμος και σπίτι
- Τέταρτο δωμάτιο: Ολοκαύτωμα
- Τέταρτο δωμάτιο: Αντίσταση
- Διάδρομος Βιβλιοθήκης: Μετά το Ολοκαύτωμα
- Βιβλιοθήκη
- Πτέρυγα Ανδρέα Σεφιχά, ισόγειο: Τα ονόματα των θυμάτων
- Πτέρυγα Ανδρέα Σεφιχά, ανώγειο: Αίθουσα σεμιναρίων
Χάρη στο ενδιαφέρον του γερμανικού Γενικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης και σε δωρεά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης απέκτησε το προηγμένο σύστημα ακουστικής ξενάγησης, ψηφιακής τεχνολογίας «Xenagos», το οποίο εμπλουτίζει τις εμπειρίες των επισκεπτών του μουσείου.
