Το τζαμί του Εμίρ Ζαδέ είναι ένα από τα τεμένη που οικοδομήθηκαν κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας στη Χαλκίδα ή αλλιώς Egriboz, όπως ήταν γνωστή η πόλη εκείνα τα χρόνια. Ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε τη Χαλκίδα, αναφέρει ότι «μέσα στο κάστρο του Εγριμπόζ υπάρχουν έντεκα τούρκικοι μαχαλάδες και έντεκα τζαμιά πιστών μουσουλμάνων».
Το τζαμί του Εμίρ Ζαδέ σώζεται σήμερα σχεδόν ακέραιο. Σε περίοπτη θέση, σε ψηλό σημείο κεντρικής πλατείας, τη σημερινή Πεσόντων Οπλιτών στην οδό Κώτσου, κτίστηκε στους πρώτους χρόνους της οθωμανικής περιόδου, στα τέλη δηλαδή του 15ου αιώνα. Η ονομασία του προέρχεται από τις λέξεις εμίρ (εμίρης) και ζαδέ (γιος), δηλαδή το τέμενος του γιου του εμίρη.
Το τζαμί της Χαλκίδας ανήκει στον απλό αρχιτεκτονικό τύπο του μονότρουλου τεμένους, όπως τα περισσότερα στον ελλαδικό χώρο και τη Βαλκανική.
Απέναντι σώζεται επιβλητική η κρήνη του Χαλίλ, της ίδιας περιόδου. Πρόκειται για μια από τις δεκαεννιά δημόσιες κρήνες που κατασκευάστηκαν κατά την οθωμανική περίοδο και αναφέρονται επίσης από τον Εβλιγιά Τσελεμπή. Η κρήνη, διακοσμημένη με περίτεχνα ανάγλυφα αραβικής τέχνης, φέρει επιγραφές.
Toν Μάιο του 2013 ξεκίνησαν οι απαραίτητες εργασίες για την αποκατάσταση και τη μετατροπή του τεμένους σε εκθεσιακό χώρο, προκειμένου να φιλοξενηθεί μεγάλο μέρος της Συλλογής Καρακώστα (συλλογή χαρακτικών του Ιωάννη Καρακώστα).
Κύριος στόχος της έκθεσης είναι ο σύγχρονος επισκέπτης να γνωρίσει καλύτερα την Εύβοια μέσα από σκηνές καθημερινής ζωής, τοπία, πλήθος χαρτών και πληροφοριακού υλικού, καθώς και να ανακαλύψει την ιστορία και την εξέλιξη της Χαλκίδας, από τον Μεσαίωνα μέχρι τη λήξη της οθωμανικής κυριαρχίας.
Η έκθεση χαρακτικών περιλαμβάνει 69 από τα έργα της Συλλογής και διαρθρώνεται στις παρακάτω τέσσερις θεματικές ενότητες:
– «Η Εύβοια στους ναυτικούς χάρτες».
– «Η πόλη της Χαλκίδας».
– «Τοπία της Εύβοιας».
– «Στιγμιότυπα από το παρελθόν».
To τζαμί δεσπόζει στη σύγχρονη πόλη και αποτελεί σύμβολο της εποχής εκείνης.
