>Στόχοι του Μουσείου Ναυτικής Παράδοσης και Σπογγαλιείας Νέας Κούταλης είναι η ανάδειξη της ιστορίας των Κουταλιανών στην παλιά τους πατρίδα και η παρουσίαση της σπογγαλιείας, έτσι όπως την έζησαν και την εξάσκησαν οι Κουταλιανοί στη νέα τους πατρίδα τη Λήμνο. Οι στόχοι αυτοί υποστηρίζονται από τις τρεις θεματικές ενότητες της έκθεσης που αναπτύσσονται με τρόπο κατανοητό στο ευρύτερο κοινό. Οι ενότητες αυτές, «Η Ζωή των Κουταλιανών πριν από τον ξεριζωμό τους», «Η Σπογγαλιεία στη Νέα Κούταλη στη Λήμνο» και «Η Αρχαιολογική Συλλογή», παρουσιάζουν μια λογική αλληλουχία που διέπεται αφενός από την ιστορική εξέλιξη του θέματος και αφετέρου από τη σταδιακή μύηση του επισκέπτη σε ένα από τα πιο συναρπαστικά παραδοσιακά επαγγέλματα των Ελλήννων, τη σπογγαλιεία.
Τα εκθέματα είναι κυρίως δωρεές και καταδεικνύουν την πολιτιστική ευαισθησία των Κουταλιανών, οι οποίοι με την πράξη τους παραχώρησαν αρχικά στο σχολείο της κοινότητάς του τα αρχαιολογικά αντικείμενα και αργότερα οτιδήποτε είχαν στο σπίτι τους ως κληρονομιά ή ενθύμιο.
Ιστορία
Το Μουσείο αποτελεί τον καρπό των πολύχρονων προσπαθειών των κατοίκων του χωριού της Νέας Κούταλης, που κράτησαν περίπου σαράντα χρόνια, από τη δεκαετία του 1960 ως τα εγκαίνια του μουσείου τον Ιούλιο του 2006 επί δημαρχίας Δ.Χ. Βουλγαράκη. Η υλοποίηση του Μουσείου χρηματοδοτήθηκε από την κοινότητα της Νέας Κούταλης, από το Δήμο Νέας Κούταλης, το κληροδότημα Γεωργίου Πετρίδη και την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Leader». Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα παλιό κοινοτικό κτίριο, που παλιότερα χρησιμοποιούνταν ως κοινοτικό ιατρείο και ανήκει στο Δήμο Λήμνου (παλαιότερο Δήμο Νέας Κούταλης). Το κτίριο ανακαινίστηκε, επεκτάθηκε και αναμορφώθηκε για να γίνει κατάλληλο να φιλοξενήσει την αρχαιολογική και τη νεότερη συλλογή του Μουσείου.
Άνθρωποι
Η επιμέλεια της τεκμηρίωσης και της παρουσίασης των αντικειμένων της αρχαιολογικής συλλογής έγινε από την αρχαιολόγο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Αγγελική Σίμωσι, ενώ η συντήρηση των αρχαίων έγινε από τη συντηρήτρια της Εφορείας Σμαράγδα Συμεωνίδου. Την ευθύνη για το σχεδιασμό όλης της έκθεσης, την επιστημονική τεκμηρίωση των νεότερων εκθεμάτων και τη συνολική μουσειολογική επιμέλεια της έκθεσης είχε ο αρχιτέκτονας Κώστας Α. Δαμιανίδης. Η αρχαιολογική συλλογή εποπτεύεται από την Eφορεία Eναλίων Aρχαιοτήτων και την Κ’ Eφορεία Kλασικών Aρχαιοτήτων.
