Η Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας «Αλέκος Κοντόπουλος» ιδρύθηκε το 1984 στο κτήριο της οδού Αινιάνων 6-8, στο κέντρο της Λαμίας, όπου στεγάζεται επίσης το Ιστορικό Αρχείο της πόλης, η Τράκειος Βιβλιοθήκη και η Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου. Υπάγεται στο Δήμο Λαμιέων και πήρε το όνομά της, τιμής ένεκεν, από το όνομα του Λαμιώτη ζωγράφου Αλέκου Κοντόπουλου (1904-1974).
Η συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης της Λαμίας περιλαμβάνει 144 έργα και σχέδια του Αλέκου Κοντόπουλου, καθώς και μία σειρά από μοναδικά κεραμικά πιάτα, ζωγραφισμένα με ακρυλικές ύλες.
Τα έργα της μόνιμης συλλογής είναι αντιπροσωπευτικά όλων των καλλιτεχνικών φάσεων από τις οποίες διήλθε ο καλλιτέχνης στην προσπάθειά του να διαμορφώσει το προσωπικό του ζωγραφικό ιδίωμα και σε αυτά εγγράφεται η πνευματική περιπέτεια ενός καλλιτέχνη ανήσυχου, που δε βολεύτηκε στις κατακτήσεις της Ακαδημαϊκής ζωγραφικής, αλλά προσπάθησε να εκφράσει το πνεύμα της εποχής του αναζητώντας με πάθος την πνευματικότητα και την ειλικρίνεια στην τέχνη του.
Στη συνάντηση δύο επετείων, των 100 χρόνων από τη γέννηση του ζωγράφου Αλέκου Κοντόπουλου (1904-1974) και των 20 χρόνων από την ίδρυση της Δημοτικής Πινακοθήκης Λαμίας (1984), εγκαινιάστηκε στις 23 Οκτωβρίου 2004, η μόνιμη έκθεση έργων του Αλέκου Κοντόπουλου στην Κύρια Αίθουσα και η έκθεση σχεδίων του στη Μεσαία Αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Λαμίας.
Η μόνιμη έκθεση εκπληρώνει καταρχάς την ηθική και συμβατική υποχρέωση του Δήμου Λαμιέων προς τη μνήμη του καλλιτέχνη, ο οποίος αγαπούσε και τιμούσε την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Λαμία.
Ταυτόχρονα, δίνει στην πόλη το προνόμιο να μετέχει δυναμικά στο σύγχρονο πολιτισμό, στον τομέα των εικαστικών, με αφορμή και εφαλτήριο την αξιόλογη συλλογή της μόνιμης έκθεσης, που σηματοδοτεί σταθερά τη συνέχεια και την αλήθεια της καλλιτεχνικής αναζήτησης και έκφρασης. Οι λειτουργίες της πόλης αναζωογονούνται μέσα από αυτήν την προσφορά τέχνης και ενδυναμώνονται προς την επίτευξη του «ευ ζην» των πολιτών, το οποίο αποτελεί την ίδια την εντελέχεια της πόλης και της ζωής σε κοινωνία.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως, η Ένωση Ελλήνων Χαρακτών, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, η Δημοτική Πινακοθήκη Αθήνας κ.α. Επίσης, ξεναγεί μαθητές σε οργανωμένες επισκέψεις στο χώρο της και από το Σεπτέμβριο πραγματοποιεί το πρώτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με αντικείμενο την ιστορία της τέχνης και βασισμένο στα έργα του Αλέκου Κοντόπουλου.
