Το 1878 σε μια χαράδρα κοντά στο χωριό Χρώμιο (που απέχει 37 χλμ. από την Κοζάνη και 12 χλμ. από την Αιανή), ξέσπασε το πρώτο επαναστατικό κίνημα στη δυτική Μακεδονία που στρεφόταν εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας και της βουλγαρικής Εξαρχίας.
Ο Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών νομού Κοζάνης για να τιμήσει το πρώτο επαναστατικό κίνημα και τους μακεδονομάχους πολεμιστές δημιούργησε το 1989 ένα υπαίθριο μουσείο ακριβώς στο χώρο της εξέγερσης. Σκοπός του μουσείου είναι η προβολή της διαχρονικής πορείας του μακεδονικού Ελληνισμού από την αρχαιότητα έως το 1912.
Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει, περιδιαβάζοντας την περιοχή, τις προτομές 21 μακεδονομάχων, το μουσείο των πεσόντων ηρώων, το μνημείο με τις προτομές του Φιλίππου Β’, του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, γέφυρες, βρύσες και τον αναπαλαιωμένο ναό του Αγίου Νικολάου, όπου ο ιερέας είχε ευλογήσει τα όπλα των Ελλήνων αγωνιστών το 1878, αλλά και να δει στο κτίριο του μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα φωτογραφίες, γκραβούρες και κειμήλια των αγωνιστών της ανεξαρτησίας της Μακεδονίας.
